Daar sta je dan. Je denkt veilig een pot siervuurwerk af te steken die je nog over had van de vorige jaarwisseling. Maar dan gaat het mis. Een harde knal en daarna volgt er een scherpe pijn in je oog. Je hoort mensen om je heen schreeuwen. Je hoort de paniek in hun stemmen. Dan pas komt het besef. Er is zojuist vuurwerk in je gezicht ontploft.

Vuurwerkverbod aangekondigd

We kregen via de persconferentie te horen dat er met oud en nieuw geen vuurwerk meer afgestoken mocht worden. Een vuurwerkverbod werd officieel uitgeroepen. Dit om de druk op de zorg af te nemen. Er zijn zoveel corona patiënten en er kunnen echt geen vuurwerkongevallen bij. Dat kan de zorg gewoon niet aan. Sommigen waren het er mee eens. Zij vinden die harde knallen maar niks en vinden siervuurwerk veel mooier en veiliger. Anderen waren het er totaal mee oneens. De Kerst was ook al niet zoals hij hoorde te zijn, heel veel dingen waren al van hen afgepakt door corona en ze zouden dit niet van zich laten afpakken. Vuurwerk hoort bij oud en nieuw vinden zij.

Interview ambulancebroeder

Ik stelde een aantal vragen aan Gert de Groot. Hij werkt in Groningen als ambulancebroeder.

‘Was het drukker of juist rustiger dit jaar met het aantal mensen dat werd opgenomen door een vuurwerk ongeval?’ Vraag ik hem.

‘Het was rustiger dan vorige jaren. Het toeval wil wel dat ikzelf wel een vuurwerkongeval heb behandeld en vervoerd. Een man van ongeveer zestig jaar had nog een grote sierpot liggen van vorig jaar. Deze wilde hij aansteken, maar het ging niet goed. Op ongeveer 30 cm afstand ontplofte de pot in zijn gezicht. Zijn oog was flink geraakt, waardoor het fors gezwollen was en helemaal blauw. Daarnaast waren er allemaal stukjes vuurwerk in zijn gezichtshuid en in de huid op zijn schedel geschoten, waardoor er allemaal grote straaltjes bloed van zijn hoofd dropen. Ik heb zijn oog gespoeld met infuusvloeistof en de wonden zo goed en zo kwaad als het ging schoongemaakt. Daarna is hij naar het ziekenhuis gebracht. ‘Ik heb begrepen dat in Groningen stad hij het enige slachtoffer was,’ zegt hij.

‘Dacht je dat er door het vuurwerkverbod minder of meer ongevallen zouden zijn en waren er nog extra maatregelen genomen voor die dag?’

‘Ik verwachtte zeker minder ongevallen door een vuurwerkverbod toen ik ging werken. Het was echter onduidelijk hoe de nacht zou gaan lopen. Vanwege de combinatie van het vuurwerkverbod met de frustraties door de langdurige maatregelen vanwege Covid-19, zou het een onrustige nacht kunnen zijn geweest. De veiligheidsregio had zich hier ook op voorbereid. Er waren veel politiemedewerkers en boa’s op straat en wij als ambulancepersoneel hadden de instructie gekregen om zo nodig een steek werend vest te dragen, een helm, een vuurwerkbril en oordoppen. De hulpdiensten waren ingesteld op de mogelijkheid van rellen en heel veel onrust. Achteraf is het allemaal erg meegevallen in Groningen, maar dat geldt niet voor een aantal andere regio’s.’

‘Welke ongevallen kwamen er op die dag het meest voor?’

‘Ik denk dat het meestal ongevallen met de handen en de ogen zijn. Van forse verbrandingen tot volledig weggeblazen handen. daarnaast veel oogverwondingen met als uiterste gevolg totale blindheid aan één of beide ogen.’

‘Vind je dat er een geheel vuurwerkverbod moet komen?’

‘Ik denk dat vuurwerk leuk is, maar dan vooral siervuurwerk. Het is echter soms wel gevaarlijk, zeker als het niet juist wordt afgestoken. Illegaal vuurwerk is zeer gevaarlijk, dat zijn soms ontploffingen die gelijk staan aan een mortiergranaat of een handgranaat. Als er dan iets misgaat, zijn de gevolgen niet te overzien.’

‘Vroeger, toen ik nog in Den Haag woonde, stak ik ook veel vuurwerk af. Het was in Den Haag vaak druk op straat tijdens oud en nieuw, met veel brandjes en vuurwerk. Later heb ik dat veel minder gedaan, en nu geniet ik wel van de enorme hoeveelheid geld die anderen er aan uit geven, want ik vind het veel te duur. Je moet wel heel veel geld uitgeven om wat leuks te hebben.’

‘Voor het milieu is het vuurwerk een enorme belasting. Er zijn veel minder vuurwerkongevallen als men geen vuurwerk af mag steken, dus ook minder belasting voor de gezondheidszorg.’

‘Al met al zeg ik ja.’

2 feitjes

Net als eerde jaren raken jongens en mannen eerder gewond dan vrouwen en meisjes. 82% van de gewonden zijn mannen en jongens. De meeste letsels komen door zwaar illegaal vuurwerk waaronder vooral nitraten (13%) en cobra’s (12%). De meeste ongevallen gebeuren dan ook door knalvuurwerk wel zo’n 61%.

Heeft het vuurwerkverbod effect gehad?

In vergelijking met voorgaande jaren is er een forse daling. Tijdens de jaarwisseling van 2019-2020 waren er 400 ongevallen gemeld op de spoedeisende hulp en 900 ongevallen bij de huisartsenpost. Tijdens de Jaarwisseling van 2020-2021 waren er 150 ongevallen gemeld op de spoedeisende hulp en 250 gevallen bij de huisartsenpost. Dat is een daling van maar liefst 70%. Oftewel het vuurwerkverbod heeft zeker voor minder ongevallen gezorgd.